Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής

Τα οφέλη της μουσικής!

 

“Ότι είναι για το σώμα η γυμναστική, είναι για την ψυχή η μουσική” αναφέρει o Πλάτων στην Πολιτεία. Μάθετε τα πάντα γύρω από τα οφέλη της μουσικής!

 

Την μουσική την συναντάμε σε όλους τους πολιτισμούς.

Σύμφωνα με αμέτρητες μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, τμήματα του εγκεφάλου μας μπορούν να ενεργοποιηθούν στο άκουσμα της μουσικής.

Επιπλέον βοηθάει στην αύξηση της συγκέντρωσης και βοηθά στην ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου κατά τη διάρκεια της κύησης (μέθοδος sonatal).

Όλα αυτά δείχνουν ότι η μουσική μπορεί έυκολα να χρησιμοποιηθεί από τους επιστήμονες ως ένα ξεχωριστό εργαλείο σε εναλλακτικές θεραπείες (μουσικοθεραπεία).

Η μουσική έχει τη δύναμη να μας προκαλέσει συγκίνηση. Δεν είναι τυχαίο ότι ακούγοντας κανείς μουσική, λόγω απελευθέρωσης της ντοπαμίνης αρχίζει και νιώθει ευχαρίστηση.

Υπάρχει μερίδα ανθρώπων που νιώθουν όμορφα ακούγοντας heavy metal και υπάρχουν άνθρωποι που τρελαίνονται για κλασσική μουσική!

Αυτή η τόσο μεγάλη απόσταση στο είδος της μουσικής ονομάζεται μουσικό αποτύπωμα και αρχίζει απο την εμβρυϊκή κιόλας περίοδο.

Ο εγκέφαλος είναι περίπλοκος. Μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει τη μουσική για να χαλαρώσει από μία στρεσογόνα ημέρα – άλλος για να μπορέσει να επικοινωνήσει (αυτισμός) και άλλος για να μείνει ξύπνιος σε ένα μακρυνό ταξίδι!

Μουσική & Υγεία

Έχει βρεθεί ότι:

·         Η μουσική αυξάνει την συγκέντρωση

Η μουσική  δημιουργεί συγκεκριμένα εγκεφαλικά κύματα και προκαλεί διαφορετικά επίπεδα εγρήγορσης, που εξαρτώνται από το τι σκοπεύουμε να κάνουμε.

Αν αισθανόμαστε αγχωμένοι και στρεσαρισμένοι, “ενθαρρύνουμε” τον εγκέφαλό μας να παράγει αργά Α εγκεφαλικά κύματα, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, παράγει Β-εγκεφαλικά κύματα ώστε να είμαστε συγκεντρωμένοι σε χρονοβόρες εργασίες.

·         Η μουσική αυξάνει την αντοχή

Η  μουσική μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της αντοχής περίπου κατά 15%, βοηθώντας ταυτόχρονα να μειωθεί η προσπάθεια που καταβάλλουμε.

Η καλύτερη επιλογή για την άσκηση είναι τραγούδια με ρυθμό που να ταιριάζει στην ένταση της άσκησης που πραγματοποιούμε.

·         Η μουσική συμβάλλει σε καλύτερη ψυχική υγεία

Η μουσική είναι βοηθητική στη θεραπεία ατόμων που αντιμετωπίζουν ψυχικές παθήσεις. Χρησιμοποιείται σ’ αυτές τις περιπτώσεις ως μέσο επικοινωνίας και έκφρασης.

Οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματα τους μέσω της μουσικής καθώς δυσκολεύονται να βρουν τις σωστές λέξεις.

·         Η μουσική συμβάλλει στη μείωση του στρες

Η μουσική μας βοηθά όταν νιώθουμε αγχωμένοι. Το να ακούμε το αγαπημένο μας κομμάτι είναι πολύ καταπραϋντικό και μας βοηθάει να αποβάλουμε το άγχος μας.

·         Η μουσική βοηθά στην ανάρρωση ασθενών

Η μουσική έχει θετικό αντίκτυπο σε ασθενείς με μακροχρόνιες ασθένειες, όπως καρδιολογικά και αναπνευστικά προβλήματα, καρκίνο κ.α.

Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι η μουσική μπορεί να βοηθήσει και στη μείωση της καρδιακής πίεσης. Ένας από τους λίγους, ίσως και ο μόνος που χρησιμοποιεί στην Ελλάδα την μουσική κατά την  διάρκεια των χειρουργείων του είναι ο κος Δρίτσας – γνωστός Καρδιοχειρουργός και Μουσικοθεραπευτής στο Ωνάσειο όπου υποστηρίζει θερμά τα οφέλη της μουσικοθεραπείας.

Είναι πολύ σημαντικό σε χειρουργεία καρδιάς να βοηθάμε την καρδιά να δουλεύει στο… “ρελαντί”, ειδικά στις αίθουσες ανάνηψης, χρησιμοποιώντας την μουσική χωρίς λόγια, καθότι η ύπαρξή τους μπορεί να προκαλέσει συγκίνηση και είναι κάτι που δεν το θέλουμε σε αυτές τις περιπτώσεις!

Μουσική & Παιδιά

Η μουσική έχει αναγνωριστεί κατά καιρούς από πολλούς επιστημονικούς κλάδους για τις πολλαπλές θεραπευτικές της ιδιότητες!

Μπορεί να συμβάλει στη διαχείριση του πόνου και του άγχους, καθώς και μπορεί να επιδρά θετικά σε λειτουργίες του εγκεφάλου και στη μάθηση, στη φυσική δραστηριότητα και στο συντονισμό των κινήσεων, στην παραγωγικότητα και στη δημιουργικότητα, στη χαλάρωση και στον ύπνο, στη βελτίωση της διάθεσης και στη μείωση αρνητικών συναισθημάτων.

Όλες αυτές οι ευεργετικές ιδιότητες της μουσικής ισχύουν τόσο για τους ενήλικους, όσο και για τα παιδιά!

Τα παιδιά κατανοούν τη γλώσσα της μουσικής ενστικτωδώς και έχουν μια φυσική αγάπη για τη μουσική.

Από πολύ μικρή ηλικία παρατηρούμε τα παιδιά να κουνιούνται στο ρυθμό της και να προσπαθούν να συντονιστούν στους ήχους της.

Κουνάνε χεράκια, ποδαράκια και δείχνουν χαρούμενα όταν ακούν τους αγαπημένους τους ήχους!

Αγαπούν ιδιαίτερα τα τραγούδια που έχουν ρυθμό και ενέργεια, και πολύ εύκολα μπορούν τέτοια τραγούδια να αλλάξουν άμεσα τη διάθεση τους.

Ο χορός, τα παλαμάκια και το τραγούδι ψυχαγωγούν και προσφέρουν απόλαυση στα παιδιά!

Η μουσική όμως δεν δίνει μόνο ενέργεια. Η απαλή μουσική μπορεί να ηρεμήσει ένα παιδί από το κλάμα, και το νανούρισμα μπορεί να χαλαρώσει και να συντροφεύσει το παιδί την ώρα του ύπνου.

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η έκθεση στη μουσική διεγείρει συνολικά τη νοημοσύνη και τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών.

Η μουσική αλληλεπιδρά με το μυαλό και το σώμα, βοηθά τα παιδιά ψυχικά, συναισθηματικά, κοινωνικά, καθώς και στη σωματική τους ανάπτυξη.

Ο κλασικός μουσικοσυνθέτης και δάσκαλος Cambell, τονίζει ότι η μουσική έχει ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας.

Ο ίδιος αναφέρει ότι η μουσική μπορεί και διεγείρει τον εγκέφαλο, τα συναισθήματα και το σώμα ταυτόχρονα. Μπορεί και δομεί τον τρόπο που μαθαίνουν και επικοινωνούν τα παιδιά, προσφέρει πολλά θετικά στην ομιλία, στην κίνηση και στην έκφραση των παιδιών – στοιχεία σημαντικά για την ανάπτυξή τους.

Αν και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις θετικές επιδράσεις της κλασικής μουσικής, ο Cambell τονίζει πως υπάρχει χώρος για όλα τα είδη μουσικής στη ζωή μας, αρκεί αυτή να μην ακούγεται σε μεγάλες εντάσεις.

Ακούγοντας μουσική τα κατάλληλα χρονικά διαστήματα και τις κατάλληλες ώρες, η επίδρασή της μπορεί να αποδειχθεί θαυματουργή!

Σε καταστάσεις πίεσης ή έντονου στρες, η κατάλληλη μουσική μπορεί να απελευθερώσει το άγχος και τον πόνο, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη την ώρα του ύπνου ή την ώρα του δημιουργικού παιχνιδιού, και μπορεί να βοηθήσει το παιδί να χαλαρώσει.

Η μουσική στη βιβλιογραφία θεωρείται “μαγική”, γιατί μπορεί και φτάνει ταυτόχρονα σε πολλαπλά επίπεδα νευροδιέγερσης του εγκεφάλου.

Η μουσική παιδεία βοηθά στην εστίαση της προσοχής και βελτιώνει την ικανότητα αλληλεπίδρασης με τον κόσμο.

Μία μελέτη έδειξε ότι τα παιδιά που δυσκολεύονταν στον συγχρονισμό, είχαν επίσης δυσκολία στο να εστιάσουν την προσοχή τους κατά τη διάρκεια άλλων δραστηριοτήτων.

Όσο όμως βελτιωνόταν η μουσική ικανότητα των παιδιών, τόσο βελτιωνόταν και η προσοχή τους.

Επιπλέον, η ικανότητα συγχρονισμού έχει βρεθεί να συνδέεται με την απόδοση των παιδιών στα γνωστικά τεστ. Τα παιδιά που λαμβάνουν μουσική παιδεία από νωρίς, τα πηγαίνουν καλύτερα στο σχολείο.

Η μουσική βοηθάει τα παιδιά να αποκτήσουν ρυθμό, κίνηση και να αποκτήσουν την αντίληψη του χώρου και του χρόνου.

Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά του δημοτικού που μαθαίνουν να παίζουν κάποιο μουσικό όργανο, επωφελούνται ιδιαίτερα στη συνολική ανάπτυξη του λόγου και της κίνησης, στη γλώσσα και στη μαθηματική αντίληψη.

Η μουσική στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας!

Μουσική για Εγκύους & Έμβρυα

Η αίσθηση της ακοής είναι η πρώτη που αναπτύσσεται στο έμβρυο, γύρω στους τρεις μήνες της εγκυμοσύνης.

Έρευνες υποστηρίζουν, μάλιστα, πως τα νεογέννητα μπορούν να αναγνωρίσουν τη μουσική που οι γονείς τους έπαιζαν για αυτά όταν ήταν στη μήτρα και ότι, εφόσον αυτή η μουσική χαλαρώνει τη μητέρα, το ίδιο μπορεί να κάνει και για αυτά.

Το αυτί του εμβρύου δέχεται πολλά ερεθίσματα, εσωτερικά και εξωτερικά του μητρικού σώματος.

Οι θόρυβοι του εντέρου της μητέρας, λόγω της μικρής απόστασης, του φτάνουν ιδιαίτερα έντονοι.

Ο καρδιακός της χτύπος ρυθμίζει τον χρόνο του εμβρύου και η επιτάχυνσή του εξαιτίας μιας δυσφορίας ή ενός φόβου, δεν μπορεί βέβαια να περάσει απαρατήρητη.

Και η φωνή της μητέρας φτάνει στο έμβρυο εσωτερικά και αμέσως μετά τον τοκετό το μωρό την αναγνωρίζει.

Τα εξωτερικά ακουστικά ερεθίσματα είναι πολυάριθμα: η φωνή του πατέρα, ενός αδελφού, όλων όσων τριγυρίζουν τη μητέρα, η μουσική,οι θόρυβοι του περιβάλλοντος.

Όσοι ασχολούνται με την προγεννητική ζωή, αλλά κυρίως οι μητέρες συμφωνούν σε ό,τι αφορά τις μουσικές προτιμήσεις του εμβρύου: χαλαρώνει με όλα τα μελωδικά είδη μουσικής και διαμαρτύρεται έντονα όταν ο ήχος είναι πολύ δυνατός, απότομος, για παράδειγμα, δείχνει να αγαπάει τον Μότσαρτ και τον Βιβάλντι και να μην εκτιμά τον Βάγκνερ και τη ροκ μουσική.

Αν η μέλλουσα μητέρα εργάζεται σε χώρο με ηχορρύπανση, η ζεί πολύ κοντά σε αεροδρόμιο, το έμβρυο δεν αντιδρά σε αυτούς τους θορύβους όπως θα έκανε αν τους άκουγε σποραδικά.

Η αντίδραση του στον θόρυβο είναι μια ένδειξη πως ήδη κατέχει κάποια ικανότητα προσαρμογής.

Το συνεχές άκουσμα της ανθρώπινης φωνής κατά τη διάρκεια της κύησης βοηθάει το παιδί ήδη από τη μήτρα να συνηθίζει και να αποτυπώνει τους ήχους, τους τόνους και τους ρυθμούς της μητρικής γλώσσας.

Άρα οι γονείς, μιλώντας στο μωρό μέσα στην κοιλιά, εκτός από μια γλυκιά επαφή μαζί του, του προσφέρουν και τα πρώτα εφόδια γα την εκμάθηση της γλώσσας.

Το μωρό χαλαρώνει πιο εύκολα όταν ακούει ένα νανούρισμα που η μαμά του τραγούδαγε στην εγκυμοσύνη. Αυτό επιβεβαιώνει πως το έμβρυο ακούει και αποτυπώνει τα ακουστικά ερεθίσματα.

Σε πρόσφατο δημοσίευμα του περιοδικού Journal of Clinical Nursing, μάλιστα, διαβάζουμε ότι:

“…οι μέλλουσες μαμάδες που ακούν μελωδίες όπως νανουρίσματα, κλασική μουσική αλλά και με ήχους της φύσης εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα στρες κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.”

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως οι γυναίκες που δεν ακούν τέτοια μουσική υποφέρουν από στρες – δεν χάνετε κάτι να το δοκιμάσετε, απολαμβάνοντας έτσι στιγμές χαλάρωσης μαζί με την κοιλίτσα σας.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το έμβρυο αποτελεί αντικείμενο συνεχών ελέγχων, συζητήσεων, γύρω από τη σωματική του ανάπτυξη και υγεία.

Η μέλλουσα μητέρα επισκέπτεται ειδικούς, δέχεται συμβουλές, προσέχει τη διατροφή της, προσπαθεί να κόψει βλαβερές συνήθειες και να αποκτήσει καινούργιες ωφέλιμες, ώστε το παιδί που θα φέρει στον κόσμο να είναι γερό και υγιές.

Μουσική & Άτομα με Ειδικές Ανάγκες

Η μουσική μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά με αυτισμό στην ανάκληση σημαντικών πληροφοριών για μάθηση, όταν συνδέονται με απλές ηχητικές δομές.

Τα περισσότερα παιδιά με νοητική καθυστέρηση και αυτισμό είναι πιο πιθανόν να παρακολουθούν ένα ακουστικό από ό,τι ένα οπτικό ερέθισμα ιδιαίτερα, όταν το ακουστικό ερέθισμα είναι μουσικό.

Η μουσική συμβάλει σημαντικά ως ενίσχυση, εξισορρόπηση και παρέμβαση στην ενασχόληση με τα παιδιά με ειδικές ανάγκες.

Ιδιαίτερα ανταποκρίνεται στις ανάγκες για τις μαθησιακές δυσκολίες, για τη νοητική υστέρηση και τις συναισθηματικές διαταραχές.

Η μουσική ενισχύει την προσοχή των παιδιών με ειδικές ανάγκες σε οργανωμένες δραστηριότητες και μειώνει την συναισθηματική φόρτιση που έχει να κάνει με το άγχος.

Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, που παρουσίαζαν γλωσσική καθυστέρηση, βρέθηκε σημαντική βελτίωση της γλωσσικής έκφρασης μετά τη χρήση τραγουδιών τα οποία είχαν συνδυασθεί με εικόνες κατά τη διδασκαλία λεξιλογίου.

Όλα τα παραπάνω οφέλη της μουσικής αγωγής έχουν επιστημονικά αποδειχθεί σήμερα, καθώς σε μια μακροχρόνια επιστημονική μελέτη στις ΗΠΑ έδειξε ότι τα παιδιά που ξεκινάνε μουσική στα 6-7 τους χρόνια αποκτούν μεγαλύτερη ικανότητα συγκέντρωσης, μεγαλύτερη μαθηματική ικανότητα, αποκτούν πειθαρχία στη μελέτη τους και αποκτούν μεγαλύτερη δυνατότητα ανεξαρτησίας κινήσεων.

Επίσης τα παιδιά που συμμετέχουν σε ορχήστρες ή χορωδίες μαθαίνουν να συνεργάζονται καλύτερα με άλλα παιδιά και να έχουν καλύτερη δυνατότητα ακρόασης του διπλανού τους ανθρώπου, όπως και μεγαλύτερη ικανότητα επικοινωνίας.

Ωστόσο η πραγματικότητα του σύγχρονου ελληνικού σχολείου σχετικά µε το μάθημα της Μουσικής Αγωγής είναι εντελώς διαφορετική.

Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν ομόφωνα οι εκπαιδευτικοί είναι ότι η ορθή τοποθέτηση της Μουσικής στο Εκπαιδευτικό Σύστημα συμβάλλει σε μέγιστο βαθμό τόσο στην ευόδωση του διδακτικού έργου και στην επίτευξη των στόχων της διδασκαλίας, όσο και στην εξασφάλιση της υγείας του εκπαιδευτικού και των μαθητών του, σε όλο το σύνολο των ειδικοτήτων και των γνωστικών αντικειμένων της εκπαίδευσης.

Οι εκπαιδευτικοί θεωρούν πως η μουσική εκπαίδευση παύει πλέον να θεωρείται δευτερεύουσας σημασίας ανάμεσα στα γνωστικά αντικείμενα της Εκπαίδευσης, εφόσον η καλλιέργεια που απορρέει από αυτήν καλύπτει και ενισχύει πολλαπλά το δάσκαλο και το μαθητή στην αμφίδρομη σχέση τους.

Μουσικοθεραπεία στη Τρίτη Ηλικία

Η μουσικοθεραπεία όχι μόνο εγείρει τη μνήμη των θεραπευόμενων, αλλά τους επιτρέπει να λειτουργήσουν σε ομαδική δραστηριότητα ακούγοντας ζωντανή μουσική και συμμετέχοντας στην παραγωγή του ήχου, είτε τραγουδώντας, είτε με παλαμάκια ή μουσικά όργανα.

Από τα κύρια προβλήματα της τρίτης ηλικίας είναι η απομόνωση. Μέσω της μουσικοθεραπείας, ο ηλικιωμένος κάνει κάτι δημιουργικό, συνεργάζεται με άλλους, είτε με τον μουσικοθεραπευτή είτε με όλη την ομάδα και ταυτόχρονα ενισχύει τη διανοητική του ικανότητα.

Η μουσικοθεραπεία μάλιστα μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο στην άνοια αλλά και σε ασθενείς που πάσχουν από Αλτσχάιμερ.

Η μουσικοθεραπεία βελτιώνει τη διανοητική και τη φυσική κατάσταση των θεραπευόμενων και συγκεκριμένα βοηθάει στην ανάκληση αναμνήσεων, στη βελτίωση της διάθεσης, στην αίσθηση ελέγχου πάνω στη ζωή, στον έλεγχο του πόνου χωρίς τη χρήση φαρμάκων, στην κίνηση και στην επικοινωνία και ως αποτέλεσμα δίνει την ευκαιρία αλληλεπίδρασης με άλλους.

Ακόμα και στην περίπτωση που κάποιος ηλικιωμένος δεν παρουσιάζει ακόμα άνοια, ούτε πάσχει από Αλτσχάιμερ, η μουσικοθεραπεία τον βοηθά να κρατήσει τη διανοητική και κινητική του ικανότητα σταθερή, με αποτέλεσμα να αποφύγει μελλοντικά προβλήματα σχετικά με τη μνήμη.

Στην περίπτωση όμως που κάποιος ήδη έχει άνοια, μπορεί να μην είναι ικανός να επικοινωνήσει με άλλο τρόπο. Σε αυτό το σημείο, ο ρόλος της μουσικοθεραπείας είναι ακόμα πιο καθοριστικός.

Η μουσική, μέσω της μουσικοθεραπείας, μπορεί να δράσει ως εκφραστικό μέσο, χωρίς να χρειάζεται λεκτική επικοινωνία, όπως ακριβώς και σε περιπτώσεις αυτισμού.

Από τη στιγμή που η άνοια είναι εκφυλιστική ασθένεια, η έκφραση βασικών αναγκών και η ικανότητα του ασθενή να γίνει κατανοητός από το περιβάλλον του μπορεί να είναι προβληματική και να οδηγήσει στην πλήρη απομόνωση.

Στη μουσικοθεραπεία, με τη χρήση τραγουδιών και μέσω συγκεκριμένης μεθοδολογίας που ακολουθεί ο μουσικοθεραπευτής, η επικοινωνία γίνεται ξανά εφικτή.

Ακόμα πιο θεραπευτική είναι η μουσικοθεραπεία στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας που είχαν κάποια – έστω και μικρή – μουσική γνώση ή ικανότητα στο παρελθόν τους.

Όταν υπάρχουν προβλήματα μνήμης, είτε στην περίπτωση άνοιας είτε σε περίπτωση Αλτσχάιμερ, μέσω της μουσικής, επειδή η γνώση είναι πολύ βαθιά χαραγμένη στο μυαλό των ανθρώπων, η μουσικοθεραπεία την ξαναφέρνει στο προσκήνιο και μαζί ό,τι άλλες αναμνήσεις έχουν χαθεί.

Επίσης, η ευκαιρία να μάθει κάποιος να παίζει μουσικό όργανο δεν πρέπει να σταματάει στην παιδική ηλικία.

Ακόμα και αν ο άνθρωπος της τρίτης ηλικίας δεν έχει γνώσεις μουσικής, μέσω της μουσικοθεραπείας μπορεί να αποκτήσει μουσικές δεξιότητες που του προσφέρουν νέο τρόπο επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με τον περιβάλλον και τους ανθρώπους του.

Άλλωστε, η μουσικοθεραπεία, παρόλο που είναι σχετικά νέα μέθοδος ψυχοθεραπείας με τη σημερινή της μορφή, προϋπήρχε και μάλιστα είχε χρησιμοποιηθεί ως θεραπευτικό μέσο σε περιπτώσεις απώλειας μνήμης ή ψυχικών τραυμάτων.

Πολύ γνωστό παράδειγμα των πρώτων εφαρμογών μουσικοθεραπείας είναι η βοήθεια που πρόσφερε σε στρατιώτες μετά τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους.

Υπήρχαν πολλά περιστατικά όπου οι στρατιώτες λόγω σοκ είχαν χάσει τη μνήμη τους. Δεν άργησαν οι γιατροί τότε να αντιληφθούν τον καθοριστικό ρόλο που παίζει η μουσική στην επαναφορά των αναμνήσεων και να καλούν μουσικούς στα νοσοκομεία.

Έτσι, η μουσικοθεραπεία αργότερα αναπτύχθηκε όχι μόνο για να βελτιώσει την ψυχική κατάσταση των ανθρώπων, αλλά να τους ξαναθυμίσει το παρελθόν τους, γιατί σε σχέση με τις εικόνες, ο ήχος είναι αυτός που διατηρείται ως ανάμνηση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Πηγή: https://yourspecialday.gr