Αυτοάνοσα: Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα βάζει αυτογκόλ

Δύο από τους συνήθεις υπόπτους για την επίθεση του ανοσοποιητικού στον ίδιο του τον εαυτό συνιστούν η θεωρία της υγιεινής ζωής (αποστειρωμένη, μακριά από τη φύση) και η εκτός ελέγχου μόλυνση της ατμόσφαιρας − αμφότεροι έχουν ενοχοποιηθεί για τον αυτοάνοσο διαβήτη τύπου 1. Μάλιστα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πρόσφατα εκτίμησε ότι αν όλα τα κράτη περιόριζαν τις εκπομπές ρύπων θα εξοικονομούσαμε 140 εκατομμύρια δολάρια ετησίως από την ελάττωση των περιστατικών διαβήτη.

 

Η αυτοανοσία γνωρίζει έξαρση, λοιπόν, καθώς το περιβάλλον όπου ζούμε γίνεται εχθρικότερο και το φαγητό πιο… «πλαστικό», ενώ δείχνει αδυναμία στις γυναίκες, πιθανότατα λόγω ορμονών. «Μία από τις πιο γνωστές αυτοάνοσες ασθένειες είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στις αρθρώσεις, προκαλώντας σοβαρές βλάβες και παραμόρφωση» εξηγεί ο ρευματολόγος Παναγιώτης Τρόντζας, πρόεδρος της Επιστημονικής Ενώσεως για τη Μυοσκελετική Υγεία. Η νόσος χαρακτηρίζεται από πόνο, οίδημα, δυσκαμψία και μειωμένη κινητικότητα στις αρθρώσεις, κυρίως στα δάχτυλα των χεριών, στους καρπούς και στα πόδια. Όπως πολλά άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να προσβάλει πολλά διαφορετικά όργανα και συστήματα, όπως τα μάτια, το δέρμα, το στόμα, οι πνεύμονες και τα αιμοφόρα αγγεία.

 

Μία από τις αυτοάνοσες ασθένειες που φλερτάρουν με τις νεαρές ηλικίες είναι η ψωρίαση, η οποία οφείλεται στη μεγάλη επιτάχυνση του ρυθμού κερατινοποίησης των δερματικών κυττάρων (από 28 ημέρες στον φυσιολογικό κύκλο σε μόλις 4) και σε εκτεταμένη φλεγμονή παντού στο σώμα. Η ψωρίαση μπορεί να προκαλεί είτε φαγούρα είτε πόνο στο δέρμα και οι δερματικές αλλοιώσεις είναι συχνότερες στους αγκώνες, στα γόνατα, στην επιδερμίδα του κρανίου και χαμηλά στη μέση. Κάποιοι τύποι ψωρίασης προσβάλλουν κυρίως τις παλάμες, τα πέλματα, τις μασχάλες ή τις δερματικές πτυχώσεις γύρω από τα γεννητικά όργανα. Η ψωρίαση τείνει να είναι κληρονομική, ωστόσο εμπλέκονται κι άλλοι παράγοντες, όπως το στρες, ένας τραυματισμός στο δέρμα ή μια λοίμωξη. Η ψωρίαση είναι από τα νοσήματα που κουβαλούν βαρύ στίγμα, ενώ το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι συννοσηρότητες (σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, καρδιοπάθειες κ.λπ.) που βρίσκονται κάτω από την κορυφή του παγόβουνου και οφείλονται στην εκτεταμένη φλεγμονή.

 

Η αυτοανοσία γνωρίζει έξαρση, λοιπόν, καθώς το περιβάλλον όπου ζούμε γίνεται εχθρικότερο και το φαγητό πιο… «πλαστικό», ενώ δείχνει αδυναμία στις γυναίκες, πιθανότατα λόγω ορμονών.

 

Εξίσου μεγάλο στίγμα φέρει και η πολλαπλή σκλήρυνση, που επίσης προτιμά τις νέες και τους νέους και έως πρόσφατα αποτελούσε την πρώτη αιτία αναπηρίας σε νέα άτομα, μετά τα τροχαία. Σε αυτό το αυτοάνοσο νόσημα το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στη μυελίνη –μια ουσία που περιβάλλει τα νεύρα του κεντρικού νευρικού συστήματος και λειτουργεί σαν «μόνωση»– και στις νευρικές ίνες. Αποτέλεσμα της βλάβης αυτής είναι η κακή επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου και άλλων μερών του σώματος. Τυπικά συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας είναι η αδυναμία, η κόπωση, το μούδιασμα, οι δυσκολίες στη βάδιση, καθώς και οι διαταραχές της όρασης, της γαστρεντερικής λειτουργίας και του ουροποιητικού.

 

 

Μια πιο άγνωστη πάθηση είναι η νόσος του Graves, μια αυτοάνοση δυσλειτουργία του θυρεοειδούς. Στην περίπτωση αυτή, το ανοσοποιητικό δεν καταστρέφει τα κύτταρα του αδένα αλλά πυροδοτεί την υπερβολική παραγωγή ορμονών (υπερθυρεοειδισμός). Αυτή η υπερπαραγωγή ορμονών οδηγεί σε διόγκωση του θυρεοειδούς, ταχυπαλμίες, νευρικότητα και ευερεθιστότητα, απώλεια βάρους, επεισόδια διάρροιας και προβλήματα ύπνου. Ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα που εκδηλώνουν οι πάσχοντες από τη νόσο του Graves είναι το οίδημα στα μάτια, με αποτέλεσμα αυτά να μοιάζουν σαν να βγαίνουν από τις κόγχες, και ένα οίδημα στον λαιμό.

 

 

Κι αν όλα αυτά δεν σας αφορούν, ενδέχεται να είστε ανάμεσα στους περίπου 5.000 Έλληνες ασθενείς που έχουν πιαστεί στο στόμα του… λύκου. Ο λύκος χαρακτηρίζεται από τις επίμονες φλεγμονές στο δέρμα, στις αρθρώσεις, στα αιμοφόρα αγγεία και/ή σε εσωτερικά όργανα. Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος είναι η συνηθέστερη και πιο σοβαρή μορφή της νόσου. Οι εκδηλώσεις του λύκου στο σώμα καλύπτουν ένα πολύ ευρύ φάσμα, με τα συμπτώματα να επηρεάζουν πολλαπλά όργανα και συστήματα. Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά του συμπτώματα είναι το κοκκίνισμα σε σχήμα πεταλούδας στο πρόσωπο, που καλύπτει τη μύτη και τα μάγουλα.

 

Άλλα κοινά συμπτώματα του λύκου είναι η κόπωση, ο πόνος, το πρήξιμο στις αρθρώσεις, ο πυρετός και τα δερματικά εξανθήματα σε σημεία του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο. Ο λύκος μπορεί, επίσης, να προκαλέσει αναιμία, πρήξιμο στα χέρια και στα πόδια, πόνο στο στήθος, τριχόπτωση και έλκη στο στόμα. Στην εκδήλωσή του εμπλέκονται γενετικοί (κληρονομικοί), ορμονικοί αλλά και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

 

Η πρόοδος στις θεραπείες αλλάζει το τοπίο στα αυτοάνοσα νοσήματα

Μέχρι πριν από μερικά χρόνια τα αυτοάνοσα νοσήματα αντιμετωπίζονταν με τροποποιητικές θεραπείες που άλλαζαν την πορεία της νόσου, καθώς και με συμπτωματική θεραπεία, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη που ανακουφίζουν από τα συμπτώματα (πόνο – οίδημα). Πλέον, όμως, τα νοσήματα που οφείλονται στην απορρύθμιση του ανοσοποιητικού αντιμετωπίζονται με βιολογικούς παράγοντες, τη νεότερη γενιά φαρμάκων που καταστέλλει τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η πρόοδος που έχει συντελεστεί είναι μεγάλη, αλλά το να παρεμβαίνεις στο ανοσοποιητικό σύστημα είναι σαν να παίζεις με το μαγικό ραβδί του Χάρι Πότερ, θυμίζουν οι παθολόγοι.

 

Πηγή: https://www.lifo.gr